Xây dựng báo cáo môi trường là một trong những hoạt động đã được triển khai ở các cấp từ những năm 1995, sau khi Luật BVMT năm 1993 được ban hành và có hiệu lực. Đến giai đoạn 2009 - 2010, nhằm hướng dẫn chi tiết Điều 98, 99, 100, 101 Luật BVMT năm 2005, Bộ trưởng Bộ TN&MT đã ban hành Thông tư số 09/2009/TT-BTNMT quy định về xây dựng và quản lý các chỉ thị môi trường quốc gia, Thông tư 10/2009/TT-BTNMT quy định về bộ chỉ thị môi trường quốc gia đối với môi trường không khí, nước mặt lục địa, nước biển ven bờ và Thông tư số 08/2010/TT-BTNMT quy định việc xây dựng báo cáo môi trường quốc gia, báo cáo tình hình tác động môi trường của ngành, lĩnh vực và báo cáo hiện trạng môi trường cấp tỉnh. Theo đó, Bộ chỉ thị môi trường được xem là nguồn cơ sở dữ liệu để xây dựng báo cáo hiện trạng môi trường.
     Bộ chỉ thị môi trường được xây dựng sẽ là các thông số cơ bản phản ánh các yếu tố đặc trưng của môi trường, là cơ sở để tổ chức hoạt động điều tra, báo cáo, tổng hợp, phân tích và công bố các chỉ tiêu cơ bản phản ánh bản chất và diễn biến của các vấn đề môi trường theo không gian và thời gian, theo dõi diễn biến chất lượng môi trường và lập báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh Thanh Hóa gồm 05 thành phần theo mô hình DPSIR (Động lực, Áp lực, Hiện trạng, Tác động, Đáp ứng)